Tư thế ngủ đóng vai trò rất quan trọng trong chất lượng giấc ngủ của trẻ sơ sinh. Vậy ưu và nhược điểm của từng tư thế ngủ là gì? Tư thế nào mới là tư thế nằm ngủ tốt nhất? Ba mẹ hãy đi tìm câu trả lời ngay trong bài viết sau đây nhé!
Vai trò của tư thế nằm đối với giấc ngủ của trẻ
Giấc ngủ có vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ, đặc biệt là trong những năm tháng đầu đời. Ba mẹ khi quan tâm đến giấc ngủ của bé cần đặc biệt quan tâm tới tư thế nằm. Một số bé thích nằm nghiêng khi ngủ, một số lại lựa chọn nằm ngửa hoặc thậm chí nằm sấp. Vì vậy cần chọn lựa thật kỹ để cho trẻ sơ sinh một tư thế nằm ngủ tốt và an toàn.
Một tư thế nằm phù hợp sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho trẻ. Bé sẽ ngủ ngon và sâu giấc hơn, các hormone tăng trưởng sẽ được tiết ra nhiều hơn. Ngược lại, một tư thế ngủ không phù hợp sẽ tiềm ẩn rất nhiều tác hại cho trẻ. Nguy hiểm nhất chính là hội chứng đột tử khi ngủ ở trẻ sơ sinh (SIDS). Ngoài ra, trẻ sẽ phát triển chậm, biếng ăn và thiếu cân nếu tình trạng quấy khóc khi ngủ kéo dài.
Ưu và nhược điểm của các tư thế nằm đối với giấc ngủ của trẻ
Để xác định được tư thế nằm tốt nhất cho giấc ngủ của trẻ, ba mẹ cần so sánh giữa ưu và nhược điểm của từng tư thế như sau:
Nằm nghiêng về 1 bên
Ưu điểm:
Nếu trẻ nằm nghiêng trong thời gian ngắn thì sẽ không có ảnh hưởng tiêu cực gì tới sức khoẻ. Ngoài ra, tư thế ngủ này còn có một số lợi ích như sau:
- Giúp hạn chế phản ứng sặc, trớ sữa khi bé ngủ;
- Giúp các chất nôn chảy được tống xuất ra khoang miệng bé một cách dễ dàng hơn. Qua đó hạn chế tình trạng ho và bít tắc đường thở;
- Nằm nghiêng vừa phải, trẻ sẽ được giảm bớt áp lực lên tim và hỗ trợ hệ tiêu hoá hoạt động tốt hơn.
Nhược điểm:
- Chứng đổi màu da: Tư thế nằm nghiêng khiến trọng lực của cơ thể trẻ đổ dồn về một phía, ảnh hưởng đến việc lưu thông máu trong các mạch máu dẫn đến tình trạng tích tụ các tế bào hồng cầu gần da;
- Hội chứng đầu bẹt: Xương sọ của trẻ sơ sinh còn khá mềm nên nằm ngủ kéo dài trong một tư tế sẽ gây áp lực liên tục tại một điểm của hộp sọ, từ đó khiến xương sọ bị lõm. Tình trạng này sẽ hạn chế sự phát triển của não bộ khiến trẻ chậm phát triển;
- Tật vẹo cổ: Khi nằm tư thế này quá thường xuyên, trẻ có nguy cơ gặp phải sự phát triển bất thường của xương và vơ dẫn đến tình trạng vẹo cổ. Trẻ sẽ có khuynh hướng nghiêng đầu qua một bên và xoay mặt qua bên còn lại;
- Nghẹt thở: Trẻ nằm nghiêng khi ngủ khiến đường thở không được thông thoáng gây khó thở và ngạt.
Nằm ngửa
Ưu điểm:
Đây là tư thế nằm điển hình và tốt nhất cho giấc ngủ của trẻ sơ sinh. Bé lúc này nằm ngửa với hai tay mở rộng, khuỷu tay gấp và hướng lên phía đầu. Trong khi hai chân của trẻ thì gập nhẹ ở đùi và gối. Tư thế ngủ này mang lại một số lợi ích sau:
- Giúp trẻ thư giãn và thoải mái hơn khi ngủ;
- Các cơ quan nội tạng của trẻ sẽ không bị đè nén và chịu áp lực;
- Nguy cơ mắc hội chứng SIDS được giảm một cách đáng kể;
- Ba mẹ sẽ thuận tiện hơn trong việc quan sát, theo dõi giấc ngủ cũng như tình trạng sức khoẻ của trẻ.
Nhược điểm:
Trẻ nằm ngửa trong một thời gian dài sẽ có thể gặp phải tình trạng “đầu bẹt”. Tuy nhiên tình trạng này thường sẽ biến mất trước khi trẻ bước sang tuổi thứ hai và rất hiếm khi phải can thiệp y khoa.
Nằm sấp
Nằm sấp mang lại rất nhiều nguy cơ không an toàn cho trẻ trong khi lợi ích lại không nhiều. Điển hình như:
- Làm giảm lượng không khí lưu thông vì đường thở của trẻ bị đè nén;
- Do mặt của trẻ khi nằm sấp rất gần ga gối khiến cho không khí kém lưu thông. Bởi vậy, lượng khí trẻ thở ra và hít vào sẽ không được “làm mới”. Vì vậy trẻ sẽ hít phải nhiều khí CO2 hơn;
- Trẻ có thể sẽ bị nôn mửa và nghẹn vì không đủ lực để quay đầu lại;
- Trẻ nằm sấp trên đệm/ gối mềm, lún có thể sẽ bị ngạt thở;
- Khả năng trẻ hít phải các vi khuẩn trên bề mặt đệm, gối sẽ tăng cao.
Tuy nhiên, nằm sấp vẫn mang lại một vài lợi ích như: tạo cảm giác an toàn cho trẻ, có lợi cho việc tập lật và bò. Nhìn chung, ba mẹ nên thật sự cân nhắc khi để cho trẻ ngủ trong tư thế này. Và tuyệt đối phải giám sát bé thật kĩ để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.
Lưu ý để trẻ sơ sinh ngủ an toàn
Ngoài việc lựa chọn tư thế nằm ngủ tốt cho trẻ sơ sinh, ba mẹ cần lưu ý thêm một vài điểm sau để chăm sóc cho giấc ngủ của trẻ tốt nhất:
- Tránh để bé ngủ chung với ba mẹ: Hành động này rất dễ khiến bé bị ba mẹ vì ngủ quá say mà đè vào, khiến bé ngạt thở. Đây cũng chính là nguyên nhân chủ yếu gây nên hội chứng SIDS.
- Ngủ cùng phòng với bé: Dù không ngủ chung giường nhưng ba mẹ nên đặt nôi, cũi của bé ở trong phòng mình. Việc này sẽ giúp ba mẹ dễ dàng theo dõi được tình trạng sức khoẻ, nhu cầu của bé và can thiệp kịp thời.
- Kiểm tra nhiệt độ của trẻ thường xuyên: Ba mẹ nên lựa chọn quần áo phù hợp cho trẻ tránh để bé quá nóng hoặc lạnh. Nên thường xuyên chạm vào da của bé để kiểm tra nhiệt độ cho bé.
- Môi trường ngủ hợp lý: Nhiệt độ phù hợp cho trẻ ngủ là khoảng 20 độ C. Ba mẹ hãy kiểm soát nhiệt độ phòng ngủ cũng như ánh sáng, âm thanh phù hợp để cho giấc ngủ của trẻ được tốt nhất.
- Không để trẻ nằm trên giường lún: Thay vào đó hãy chọn loại đệm cứng cho bé. Ba mẹ cũng không nên sử dụng các loại đệm, gối mềm, bằng bông hoặc thú nhồi bông trong chỗ ngủ của trẻ. Tránh trường hợp những đồ dùng đó trùm lên đầu của trẻ gây ngạt.
- Tiêm đầy đủ vắc xin cho trẻ: Đã có nghiên cứu cho thấy rằng tiêm vaccine bạch hầu – uốn ván – ho gà sẽ giảm đáng kể tỉ lệ tử vong SIDS. Vì vậy ba mẹ lưu ý cho trẻ tiêm đầy đủ và đúng lịch các loại vaccine cần thiết.
Trẻ sơ sinh thông minh thì hay ngủ tư thế nào?
Nhiều ba mẹ không biết rằng, những bé sở hữu trí thông minh cao thường có những tư thế ngủ rất đặc biệt từ những năm tháng đầu đời. Vậy những tư thế đó là gì?
Bé dang rộng tay chân khi ngủ
Nếu ba mẹ thấy bé dang rộng tay chân khi ngủ, thì rất có thể bé yêu nhà bạn có IQ cao vượt trội. Trẻ ngủ ở tư thế này cho thấy bé nhận thức được trạng thái của chính mình và môi trường xung quanh khi ngủ.
Trẻ ngủ dang rộng tay chân thường có tính hướng ngoại, tố chất tự tin. Bé dám thể hiện bản thân và rất dũng cảm khi lớn lên. Ba mẹ cũng nên hoàn toàn yên tâm vì tư thế nằm này khá an toàn cho bé.
Khi ngủ thì nằm nghiêng sang một phía
Nằm nghiêng về 1 phía không chỉ biểu hiện cho trí thông minh của trẻ. Tư thế nằm này còn rất tốt cho giấc ngủ và sức khoẻ của trẻ. Đặc biệt là hệ hô hấp và tiêu hoá của bé yêu.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, nằm nghiêng khi ngủ có thể giúp loại bỏ các chất thải trong não. Giúp bé giảm nguy cơ mắc các bệnh thần kinh như Parkinson, Alzheimer,… Điều này rất tốt cho sự phát triển tâm lý ở trẻ.
Tư thế ngủ bào thai
Nhiều bé vẫn còn giữ thói quen ngủ khi ở trong bụng mẹ. Bé nằm cuộn tròn vì cảm thấy an toàn và được bảo vệ. Nhiều người cho rằng, trẻ ngủ ở tư thế bào thai sẽ có tính cách nhạy cảm và thích hợp với các ngành nghề liên quan đến nghệ thuật.
Bé cười khi ngủ
Nhiều ba mẹ lầm tưởng việc bé cười khi ngủ là một hiện tượng bất thường. Thực tế là trong vài tháng đầu sau sinh, em bé phải học hàng loạt các kỹ năng mới. Đôi khi, bé không kịp xử lý quá nhiều thông tin cùng lúc. Do đó, bộ não của bé vẫn tiếp tục “làm việc” trong lúc ngủ khiến bé ngủ mà miệng vẫn cười. Đây cũng là một tư thế ngủ thể biểu hiện sự phát triển tốt của trí não bé.
Để chăm sóc cho giấc ngủ của trẻ một cách tốt nhất, ngoài một tư thế ngủ thích hợp, ba mẹ còn cần phải lưu ý đến rất nhiều vấn đề như: môi trường ngủ, các cách luyện ngủ phù hợp, thói quen sinh hoạt hàng ngày của bé,.. Chính vì vậy, ba mẹ hãy tham khảo thêm các bài viết về giấc ngủ trẻ sơ sinh của Bluecare để cho bé được những giấc ngủ sâu, hoàn hảo nhất. Hẹn gặp lại ba mẹ trong những bài viết tiếp theo.